SEVVAL YANDIM 9E

 GÖBEKLİTEPE

Şanlıurfa'nın  topraklarında bulunan tarihin bilinen en eski tapınağı  olan bu muhteşem arkeolojik alan, 12 bin yıl öncesine uzanan bir geçmişe sahip. Göbeklitepe, sadece Türkiye için değil, dünya tarihi için de eşsiz bir keşif olarak öne çıkıyor.Göbeklitepe, insanoğlunun yaratıcı zekasını ve toplumsal iş birliğini en erken dönemlerde bile ne kadar ileri götürebildiğinin kanıtıdır. Bu eşsiz yapı, bize geçmişimizden öğrenebileceğimiz çok şey olduğunu hatırlatıyor.

Tarihi Keşif: Göbekli tepe'nin Ortaya Çıkışı

1995 yılında Alman arkeolog Klaus Schmidt tarafından yapılan kazılar, dünyanın en eski anıtlarından birinin ortaya çıkarılmasını sağladı. Göbeklitepe, insanlık tarihinin tarım öncesi dönemine ait olmasına rağmen, karmaşık bir toplum yapısının varlığını gözler önüne seriyor.  

Göbeklitepe’nin Mimari Özellikleri

Çapları 30 metreyi bulan yaklaşık 20 yuvarlak ve oval yapının ortasında 2 adet “T” biçimli, 5 metre yüksekliğinde, kireçtaşından bağımsız sütun yer almaktadır. Yapıların iç duvarlarında da daha küçük sütunlar bulunmaktadı, devasa T şeklinde sütunlardan oluşan dairesel ve oval yapılarıyla dikkat çeker. Bu sütunlar, üzerlerindeki hayvan figürleri ve soyut sembollerle benzersiz bir hikaye anlatır. Aslan, yılan, akbaba ve tilki gibi hayvan figürleri, Göbeklitepe’nin dini ritüeller veya toplumsal etkinlikler için kullanıldığını düşündürüyor.

Bir Dini Merkez mi?

Göbeklitepe'nin ibadet amacıyla inşa edilmiş olabileceği düşünülüyor. Ancak buranın, yalnızca bir tapınak değil, aynı zamanda toplulukların bir araya geldiği bir sosyal merkez olduğu da tahmin ediliyor. İlginç olan, Göbeklitepe'nin inşası sırasında insanlar hâlâ avcı-toplayıcıydı. Tarım ve yerleşik hayata geçişten önce bu kadar büyük bir yapı inşa edilmesi, insanlık tarihine dair birçok varsayımı değiştirdi.

Göbeklitepe’nin Önemi ve UNESCO

Göbeklitepe, 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Bu, bölgenin evrensel kültürel değerini bir kez daha gözler önüne serdi. Günümüzde Göbeklitepe, tarih meraklılarının ve arkeologların ilgi odağı olmaya devam ediyor. Aynı zamanda Türkiye'nin turizm potansiyeline büyük katkı sağlıyor.

Göbeklitepe, sadece bir arkeolojik alan değil, aynı zamanda bir bilmece. İnsanlık tarihine dair tüm bildiklerimizi sorgulatan bu yer, tarihe merak duyan herkesin mutlaka görmesi gereken bir yerdir. Geçmişin derinliklerinden günümüze ulaşan Göbeklitepe, insanlık mirasının ne kadar zengin olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.

(Kullandığım kaynaklar: https://www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe)